Người Mỹ được mệnh danh là ‘bách khoa toàn thư’ về Triều Tiên

Michael Madden. Ảnh: AP.

Tìm hiểu thông tin về đất nước cũng như nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, luôn là bài toán khó đối với cộng đồng tình báo thế giới, theo Washington Post.

Ông Kim đã không rời khỏi Triều Tiên kể từ khi lên nắm quyền hồi cuối năm 2011. Trong 6 năm qua, số khách nước ngoài nhà lãnh đạo Triều Tiên đón tiếp chỉ đếm trên đầu ngón tay. Họ đến từ một số quốc gia như Trung Quốc, Cuba hay Syria. Đáng chú ý hơn cả, có một người đến từ Mỹ, là cựu ngôi sao bóng rổ Dennis Rodman.

Ngoài ra, không còn nguồn thông tin tình báo nào khác về Kim Jong-un hay những người xung quanh ông. Tất cả chỉ gói gọn trong những chiến dịch tuyên truyền mà nhà nước Triều Tiên thực hiện, các bức ảnh vệ tinh và rất nhiều lời đồn thổi.

Nhưng Michael Madden đã trở thành “chuyên gia bất đắc dĩ” về Triều Tiên, như cách anh tự gọi bản thân. Trong một tầng hầm tối tăm ở thành phố Salt Lake, bang Utah, Mỹ, Madden vận hành trang web mang tên “North Korea Leadership Watch” (Theo dõi Lãnh đạo Triều Tiên), chuyên ghi lại sự xuất hiện hay biến mất bất thường của ông Kim và những người xung quanh. Madden, 37 tuổi, được mệnh danh là “bách khoa toàn thư về Triều Tiên”.

Bách khoa toàn thư

Thông qua trang web của mình và các mối quan hệ với những cơ quan và nhà thầu chính phủ, Madden đã theo dõi mọi hoạt động diễn ra ở Triều Tiên từ cấp lãnh đạo cao nhất suốt gần 10 năm qua.

“Nó giống như bạn phải lần theo dấu 300 người cùng lúc vậy”, Madden cho hay.

Madden nhanh chóng trở thành một người có ảnh hưởng trong lĩnh vực mà anh theo đuổi. Những người Triều Tiên bắt đầu để ý. Madden từng liên lạc với người được cho là Kim Jong-nam, anh nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, trước thời điểm ông này bị sát hại tại sân bay quốc tế Kuala Lumpur, Malaysia, hồi tháng hai.

Đặc biệt, Madden còn kết nối với cả những người Triều Tiên bên trong chính quyền. Thực tế, khi phóng viên Washington Post tới Bình Nhưỡng đưa tin về đại hội đảng Lao động Triều Tiên hồi năm ngoái, chính Madden, ngồi tại thành phố Salt Lake, cách đó gần 10.000 km, đã nói cho phóng viên về những chương trình nghị sự mà các đại biểu trong hội trường thống nhất.

“Madden làm rất tốt việc tập hợp thông tin từ các nguồn mở và anh ấy là người mà tôi theo dõi trong trường hợp muốn tìm hiểu về các vấn đề lãnh đạo quan trọng ở Triều Tiên”, Jung H. Pak, nhà phân tích Triều Tiên tại Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), cho biết.

Con đường biến Madden trở thành “từ điển bách khoa” Triều Tiên khá tình cờ. Khi còn là sinh viên Đại học Suffolk ở Boston, Madden nhận một công việc làm thêm tại bộ phận hành chính của trường. Công việc này đưa anh đến Prague, Séc, nơi Đại học Suffolk có một chương trình vệ tinh. Séc là nơi mà nhiều người Triều Tiên tới, bao gồm cả sinh viên lẫn các nhà ngoại giao.

Madden bắt đầu quan tâm hơn đến Triều Tiên. Năm 2006, khi trang Wikimapia chuyên lập bản đồ các địa điểm trên thế giới được thành lập, Madden chịu trách nhiệm xác định những vị trí ở Triều Tiên.

Sau đó, Madden viết bài đăng trên một tạp chí học thuật về khách sạn Ryugyong, tòa nhà chọc trời lộng lẫy ở thủ đô Bình Nhưỡng, Triều Tiên, nhưng chưa bao giờ mở cửa bởi lỗi xây dựng và thiếu kinh phí đầu tư.

Ở Prague, có lần Madden được mời đến một nhà hàng địa phương nơi người Triều Tiên hay tới để gặp mặt và chơi cờ. Dần dần, anh tạo dựng các mối liên lạc với họ.

Madden mở trang web North Korea Leadership Watch vào tháng 9/2009, ngẫu nhiên trùng với thời điểm ông Kim Jong-un đang được đồn đoán sẽ trở thành người kế nhiệm ông Kim Jong-il, nhà lãnh đạo Triều Tiên lúc bấy giờ.

Madden bắt đầu thu thập thông tin về những lần xuất hiện trước công chúng của Kim Jong-un bên cạnh cha mình, đồng thời tập hợp các bản tin về ông cùng những người xung quanh ông, từ cả bên trong lẫn bên ngoài Triều Tiên. Madden không biết tiếng Triều Tiên nên anh chủ yếu dựa vào các bản dịch.

Madden ghi nhớ mọi chi tiết về những người anh quan tâm và đánh ra máy tính từng dòng bản tin của hãng thông tấn Triều Tiên KCNA để ghi nhớ thay vì chỉ “copy” và “paste”.

Công việc Madden trở nên quan trọng khi bộ máy lãnh đạo ở Triều Tiên thay đổi dưới thời ông Kim Jong-un. Sierra, vợ Madden, cũng bắt tay vào viết cho trang web.

Những lời đồn đoán về các vụ xử tử ở Triều Tiên luôn thu hút quan tâm, đặc biệt là đối với những người ở các vị trí cấp cao. Tuy nhiên, để làm rõ tính xác thực của chúng thường mất nhiều thời gian, Madden cho hay. Trong những trường hợp như vậy, anh thường theo dõi các bản tin và chờ đợi.

Theo Madden, nếu một quan chức xuất hiện trở lại sau 6 tháng, điều đó có nghĩa người này đã được “chấn chỉnh”. Nhưng nếu hình ảnh của họ bị chỉnh sửa, cắt khỏi các video, bản tin, đồng nghĩa họ có thể đã “không còn tồn tại” hoặc bị trục xuất khỏi bộ máy lãnh đạo.

“Tôi phải cặm cụi lắp từng mảnh ghép lại với nhau”, Madden mô tả về công việc anh làm mỗi ngày.

Vũ Hoàng/VNE