Giá cổ phiếu và trái phiếu của Israel trượt dốc và nhiều cơ sở kinh doanh phải đóng cửa vào ngày 8/10, tức một ngày sau khi các tay súng Hamas từ Gaza giết chết hàng trăm người Israel và bắt cóc một số người khác.
Người dân chạy khỏi hiện trường khi hàng nghìn quả tên lửa được phóng vào Isarel.
Tuyên bố tình trạng chiến tranh
Ngày 8/10, Nội các An ninh Israel chính thức thông báo nước này “đang trong tình trạng chiến tranh” sau cuộc tấn công thảm khốc của Hamas tại miền nam đất nước, đồng thời tuyên bố sẽ thực hiện nhiều hoạt động quân sự tại Gaza trong những ngày tới.
Trước đó, rạng sáng ngày 7/10, phong trào Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza đã tiến vào Isarel bằng đường bộ, đường biển và đường hàng không, bắn hàng nghìn quả rocket vào Israel, khiến hàng trăm người thiệt mạng.
Theo Lực lượng phòng vệ Israel (IDF), phía Hamas đã bắn khoảng 2.200 quả rocket vào Isarel, trong khi Hamas đưa ra con số chính thức là khoảng 5.000 quả rocket. Tiếng còi báo động vang lên xa tận khu vực Tel Aviv khi tên lửa bay qua Israel.
Thủ tướng Netanyahu tuyên bố Israel đang trong tình trạng “chiến tranh” từ ngày 7/10, đồng thời cam kết kẻ địch sẽ phải “trả giá”. Để đáp trả cuộc tấn công, Israel đã phát động “Chiến dịch Thanh kiếm sắt”, tấn công một số mục tiêu ở Dải Gaza.
IDF kêu gọi dân thường ở Gaza rời khỏi khu dân cư ngay lập tức vì sự an toàn của họ khi các hoạt động quân sự của Israel tiếp tục nhắm vào Hamas. Người phát ngôn của IDF, Trung tá Richard Hecht nói với CNN hôm 7/10 rằng “hàng chục nghìn” quân dự bị Israel cũng đã được gọi đến để giúp đỡ.
Ngày 8/10, IDF cho biết họ đã tấn công 426 mục tiêu ở Gaza, trong đó có 10 tòa tháp mà họ cho rằng đã được Hamas sử dụng.
Tính tới ngày 8/10, văn phòng báo chí của chính quyền Israel cho biết số người thiệt mạng tại nước này đã tăng lên hơn 600 người. Hơn 100 người Israel bị Hamas bắt giữ.
Kênh truyền hình nhà nước Kan TV (Israel) dẫn Bộ Y tế nước này nói rằng ít nhất 2.048 người bị thương, trong đó có 20 người trong tình trạng nguy kịch. Theo đó, đây là một trong những vụ xung đột đẫm máu nhất trong lịch sử Israel.
Thị trường “lao dốc không phanh”
Trong một diễn biến liên quan tới thị trường Isarel sau thông báo về tình trạng chiến tranh, các chỉ số cổ phiếu chính của Tel Aviv như (.TA125), (.TA35) kết thúc phiên giao dịch mới nhất ở mức giảm gần 7%, dẫn đầu là nhóm cổ phiếu ngân hàng (.TELBANK5) giảm 9% với doanh thu 2,2 tỷ shekels (573 triệu USD). Giá trái phiếu chính phủ giảm khi tới 3%.
Jonathan Katz, nhà kinh tế trưởng tại Leader Capital Markets, cho biết: “Vòng bạo lực này dự kiến sẽ kéo dài và nghiêm trọng hơn những lần trước, rõ ràng có tác động tiêu cực hơn đến nền kinh tế. Đồng shekel rất có thể sẽ suy yếu mạnh vào ngày 9/10 và chúng tôi thấy khả năng cao là đến một lúc nào đó Ngân hàng Israel sẽ bán ngoại hối”.
Trước đó, đồng shekel vốn đã giảm xuống mức thấp nhất trong năm do kế hoạch cải tổ cơ quan tư pháp của chính phủ gây nhiều tranh cãi.
Ngân hàng Israel cho biết còn quá sớm để đánh giá thiệt hại kinh tế từ cuộc xung đột nhưng chỉ ra cuộc chiến kéo dài 50 ngày với phiến quân Hamas ở Gaza năm 2014 đã gây thiệt hại 3,5 tỷ shekel, tương đương 0,3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Isarel.
Trong khi đó, Ngân hàng trung ương đã dự kiến tăng trưởng của nước này là 3% vào năm 2023 và 2024.
Gián đoạn du lịch hàng không
Các hãng hàng không đã tranh nhau hủy các chuyến bay đến Israel vào sáng sớm ngày 7/10, sau khi các chiến binh Palestine tiến hành tấn công Isarel.
Tính đến chiều 7/10, khoảng 16% chuyến bay đã bị hủy và 23% chuyến bay bị hoãn tại Sân bay Quốc tế Ben Gurion, trung tâm quốc tế của Israel, nằm ngay bên ngoài Tel Aviv.
Một số chuyến bay đến Israel đã được chuyển hướng đến các sân bay khác trên toàn cầu. Theo trang web theo dõi chuyến bay FlightAware, chuyến bay 954 của United Airlines rời Sân bay Quốc tế San Francisco vào tối 6/10 và đã phải chuyển hướng qua Greenland để thực hiện hành trình kéo dài hơn 13 giờ, nhưng rồi vẫn phải quay trở lại San Francisco.
Dữ liệu của FlightAware cũng cho thấy các hãng hàng không Mỹ Delta Air Lines và American Airlines đã hủy các chuyến bay vào các ngày 7-8/10 tới Israel dự kiến khởi hành từ Sân bay Quốc tế John F. Kennedy ở Thành phố New York.
Delta Air Lines cho biết việc huỷ bay tới Isarel sẽ được thực hiện cho tới ngày 9/10, trong khi United Airlines cho biết chỉ hoạt động tại Tel Aviv khi tình hình cho phép.
Hãng hàng không Lufthansa của Đức cũng tuyên bố rằng họ sẽ giảm đáng kể các chuyến bay đến Tel Aviv. Trong khi đó, Air India của Ấn Độ cho biết các chuyến bay đến và đi từ Tel Aviv sẽ tạm dừng cho đến ngày 14/10.
Nhiều hoạt động khác bị ảnh hưởng
Các trường học đóng cửa và nhiều công ty tại Isarel đã cho công nhân nghỉ làm, đồng thời hầu hết các cửa hàng ngoại trừ siêu thị và hiệu thuốc đều đóng cửa sau thông báo mới từ Nội các.
Hiệp hội các nhà sản xuất Israel cho biết các nhà máy vẫn đang hoạt động để hạn chế lo ngại về tình trạng khan hiếm thực phẩm và các sản phẩm thiết yếu khác.
Chủ tịch hiệp hội Ron Tomer cho biết: “Tất cả các công ty sẽ tiếp tục hoạt động nhiều nhất có thể bất chấp các điều kiện khó khăn, nguy cơ bị trúng tên lửa và tình trạng thiếu công nhân”.
Intel Corp , nhà tuyển dụng và xuất khẩu lớn nhất Israel, từ chối cho biết liệu hoạt động sản xuất chip có bị ảnh hưởng hay không.
Một phát ngôn viên cho biết: “Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình ở Israel và thực hiện các bước để bảo vệ và hỗ trợ người lao động của chúng tôi”.
Tower Semiconductor cho biết vẫn hoạt động như bình thường.
Tuy nhiên, Nvidia, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới sử dụng cho cả trí tuệ nhân tạo và đồ họa máy tính, cho biết họ đã hủy hội nghị thượng đỉnh AI dự kiến diễn ra ở Tel Aviv vào tuần tới, nơi CEO Jensen Huang sẽ có bài phát biểu.
Thúc đẩy đầu tư vào vàng và tài sản an toàn
Theo các chuyên gia trong ngành, tình trạng bạo lực tại Isarel có thể sẽ thúc đẩy việc chuyển sang đầu tư vào tài sản trú ẩn an toàn. Cụ thể, các nhà phân tích cho biết, rủi ro địa chính trị gia tăng có thể dẫn đến việc mua vào các tài sản như vàng và đồng USD.
Peter Cardillo, nhà kinh tế thị trường trưởng tại Spartan Capital Securities, cho biết: “Đây là một ví dụ điển hình về lý do tại sao mọi người cần vàng trong danh mục đầu tư. Loại tài sản này là một “hàng rào” hoàn hảo chống lại tình trạng bất ổn quốc tế”.
Ông Cardillo cũng nhận định rằng đồng USD sẽ mạnh lên “bất cứ khi nào” có tình trạng bất ổn quốc tế.
Minh Ý / Vietnamfinance
Theo CNN, Reuters
