Ngày 11/4, Tòa án Nhân dân TP. HCM đã tuyên án đối với Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vạn Thịnh Phát ) và 85 đồng phạm.
Trương Mỹ Lan và đồng phạm tại tòa TP. HCM (ảnh BTC)
Trương Mỹ Lan bị tuyên án tử hình
Chiều 11/4, Tòa án Nhân dân TP. HCM tuyên án Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 85 bị cáo khác trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan.
Sau 1 tháng xét xử vụ án, tòa tuyên tổng hợp án tử hình đối với Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan 20 năm tù về tội đưa hối lộ, 20 năm tù về tội vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và tử hình về tội Tham ô tài sản. Tổng hình phạt chung là tử hình.
Bị cáo Đinh Văn Thành (cựu Chủ tịch HĐQT SCB – trốn truy nã); Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB) cùng lãnh án chung thân về tội tham ô tài sản và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.
Hội đồng Xét xử cho rằng, có đủ cơ sở xác định các bị cáo phạm vào các tội danh như cáo trạng truy tố. Bị cáo Lan và đồng phạm gây hậu quả nghiêm trọng và thiệt hại lớn cho SCB. Từ đó, ngân hàng này rơi vào tình trạng mất thanh khoản, gây hoang mang trong người dân, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, Nhà nước…
84 bị cáo được xác định có vai trò đồng phạm giúp sức Trương Mỹ Lan, gây thiệt hại cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) hơn 677.000 tỷ đồng, cũng bị tuyên án từ 3 năm tù treo đến tù chung thân.
Kê biên hàng loạt tài sản của Trương Mỹ Lan
Về trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng trong vụ án, tòa nhận định, trong vụ án này về trách nhiệm hình sự, Hội đồng Xét xử xem xét theo nguyên tắc có lợi cho bị cáo trên tổng số tiền thiệt hại là 498.000 tỷ đồng.
Về trách nhiệm dân sự, thực tế bị cáo Trương Mỹ Lan chiếm đoạt, gây thiệt hại hơn 677.000 tỷ đồng, tương đương dư nợ của 1.284 khoản vay.
Thực chất bản chất 1.284 khoản vay này SCB thực hiện không đúng quy định pháp luật. Số hợp đồng vay này là phương thức, thủ đoạn để bà Lan rút tiền SCB sử dụng. Do đó, tòa chỉ buộc bị cáo Lan bồi hoàn tiền lãi, toàn bộ dư nợ 1.284 khoản vay được xác định chiếm đoạt, gây thiệt hại 677.000 tỷ đồng cho SCB.
Tính toán khấu trừ phần nghĩa vụ của bị cáo Nguyễn Cao Trí, Dương Tấn Trước và Công ty Tường Việt, Cao Việt Dũng, Nguyễn Thanh Tùng… đã hoàn trả cho bà Lan, số tiền mà bà Trương Mỹ Lan còn phải khắc phục là 673.849 tỷ đồng.
Những số tiền này sẽ được chuyển cho SCB, khấu trừ nghĩa vụ của bị cáo Trương Mỹ Lan trong vụ án. Với tiền, cổ phiếu, đồ vật đã kê biên, phong tỏa thì tiếp tục thực hiện để đảm bảo nghĩa vụ của bị cáo Lan.
5,2 triệu USD hối lộ mà bị cáo Đỗ Thị Nhàn đã nhận, Hội đồng Xét xử xét thấy tiền này bị cáo Lan rút ra khỏi SCB, là công cụ thực hiện hành vi phạm tội nên cần tịch thu sung công quỹ Nhà nước. Tòa buộc bị cáo Nhàn phải nộp phạt 100 triệu đồng ngoài trách nhiệm hình sự.
Hơn 1.100 mã tài sản còn lại trong vụ án đang thế chấp ở SCB, Hội đồng Xét xử tuyên giao SCB tiếp tục quản lý xử lý để tiếp tục thanh toán dư nợ. Trong số này có một số mã tài sản thuộc sở hữu bà Lan nhưng cho người khác đứng tên hộ, Hội đồng Xét xử cho rằng trong quá trình SCB thu hồi nợ, khi đã giải quyết xong các khoản nợ, phần còn lại SCB phải phối hợp C03 xác định tài sản nào của bà Lan để tiếp tục đảm bảo nghĩa vụ thi hành án cho bị cáo.
Với căn biệt thự cổ110-112 Võ Văn Tần (quận 3) hiện chưa thu giữ được sổ đỏ, con gái bà Lan là Chu Duyệt Phấn xin hủy kê biên. Tòa xét cổ đông công ty sở hữu tòa nhà này thực chất là con cháu của Trương Mỹ Lan nên là tài sản của bà Lan. Do đó, Hội đồng Xét xử tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo nghĩa vụ bồi hoàn của bị cáo. Tài sản này UBND TP. HCM chỉ cho trùng tu, không được thay đổi hiện trạng.
Tòa nhà ở 75 Nguyễn Huệ mà Vạn Thịnh Phát cho Ngân hàng SCB thuê, Hội đồng Xét xử xác định đây là tài sản của bà Trương Mỹ Lan nên tuyên tiếp tục kê biên nhằm đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.
Với loạt bất động sản tại quận 1, quận 7, quận 4, quận Phú Nhuận…, Hội đồng Xét xử cũng tuyên tiếp tục kê biên để đảm bảo nghĩa vụ dân sự của bà Lan.
Bên cạnh đó, Công ty cổ phần TH Hạ Long và Công ty Âu Lạc đã nhận từ bà Lan 6.095 tỷ đồng để chuyển nhượng 18 triệu cổ phần. Hội đồng Xét xử xét thấy bị cáo Trương Mỹ Lan có nghĩa vụ rất lớn phải thực hiện, tiền bà Lan đưa cho 2 công ty trên là tiền từ SCB. Do đó, Hội đồng Xét xử cho rằng phải thu hồi về cho SCB, buộc Công ty cổ phần TH Lạ Long và Âu Lạc nộp lại 6.095 tỷ đồng.
Với tài sản kê biên của bị cáo Trương Huệ Vân, tòa nhận định Vân được bị cáo Lan nuôi nấng từ nhỏ, bản chất tài sản là của Chủ tịch Vạn Thịnh Phát nên tuyên tiếp tục kê biên đảm bảo nghĩa vụ thi hành án.
Đối với tài sản phong tỏa, kê biên có liên quan vụ án, Hội đồng Xét xử tuyên tiếp tục phong tỏa, kê biên; đồng thời, gỡ phong tỏa, kê biên với các tài sản không liên quan tới vụ án.
Trương Mỹ Lan thao túng SCB, phạm tội tham ô tài sản
Hội đồng Xét xử nhận định trong suốt quá trình xét xử, bị cáo Trương Mỹ Lan không thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố, cho rằng sở hữu chưa tới 5% cổ phần tại Ngân hàng SCB, số còn lại huy động bạn bè, người thân.
Bị cáo Lan cho rằng chỉ cho SCB mượn tài sản để thế chấp trấn an cổ đông, tái cơ cấu ngân hàng SCB. Bị cáo xác định ủy thác cho Võ Tấn Hoàng Văn và Đinh Văn Thành gặp bà Đỗ Thị Nhàn (Cựu Cục trưởng Cục II Ngân hàng Nhà nước) để bàn bạc tháo gỡ khó khăn của SCB, phủ nhận chỉ đạo Văn đưa hối lộ cho bà Nhàn.
Bị cáo Lan cũng có đề nghị để con gái mình là Chu Duyệt Phấn đứng ra xử lý một số tài sản để khắc phục hậu quả cho SCB.
Bị cáo Trương Mỹ Lan tại tòa (ảnh BTC)
Đại diện Viện Kiểm sát đánh giá lợi dụng chính sách cơ cấu ngân hàng, bị cáo Trương Mỹ Lan đã nắm giữ hơn 91,5% cổ phần SCB, thành lập nhiều công ty ma, chỉ đạo nhân viên thực hiện nhiều khoản vay. Sử dụng Ngân hàng SCB như là công cụ để rút tiền và gây thiệt hại 677.286 tỷ đồng.
Việc bị cáo Lan đưa tài sản vào SCB như là phương thức sử dụng ngân hàng nhằm rút tiền, gây thiệt hại lớn. Bị cáo Trương Mỹ Lan đóng vai trò chủ mưu, cầm đầu trong việc rút tiền, gây thiệt hại nặng cho SCB.
Quá trình điều tra, xét xử các bị cáo đều khai nhận như cáo trạng đã nêu; đủ cơ sở xác định Trương Mỹ Lan là chủ đầu tư của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và nhiều công ty khác, trong đó Vạn Thịnh Phát đóng vai trò chủ công. Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo nhân viên thực hiện thu mua cổ phần và đưa người của mình vào lãnh đạo SCB sau khi hợp nhất.
Đủ cơ sở xác định Trương Mỹ Lan nắm quyền sở hữu và chi phối hơn 91% cổ phần tại SCB, không có cơ sở chấp nhận lời bào chữa của luật sư khi cho rằng bị cáo Lan và gia đình chỉ nắm giữ 15% cổ phần tại ngân hàng này. Việc sở hữu hơn 91% này đã giúp Trương Mỹ Lan quản lý, điều hành ngân hàng SCB.
Tòa án nhận định, hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan là đặc biệt nghiêm trọng, đẩy SCB vào mất khả năng thanh khoản. Căn cứ vào các lời khai của các cá nhân được nhờ đứng tên, đều thể hiện bị cáo Lan mới là người sở hữu thật sự những cổ phần của SCB.
Căn cứ vào luật các tổ chức tín dụng quy định về hoạt động của đại hội đồng cổ đông trong tổ chức tín dụng, việc sở hữu số lượng lớn cổ phần như trên đã biến Trương Mỹ Lan là người chủ thật sự của SCB, không chỉ điều hành hoạt động tín dụng mà còn cả về hoạt động bổ nhiệm các chức danh như Chủ tịch HĐQT, Ban kiểm soát của SCB….
Dù không trực tiếp bổ nhiệm các vị trí chủ chốt nhưng bị cáo Trương Mỹ Lan đã gián tiếp ảnh hưởng tới kết quả bầu của cổ đông, có quyền quyết định. Từ đó, bị cáo Trương Mỹ Lan thỏa mãn điều kiện chủ thể của tội Tham ô tài sản, trở thành người có chức vụ quyền hạn tại SCB.
Nộp toàn bộ tiền nhận hối lộ, cựu Cục trưởng Đỗ Thị Nhàn được giảm nhẹ hình phạt, lĩnh án chung thân
Hội đồng Xét xử đánh giá hành vi của bị cáo Đỗ Thị Nhàn: Các bị cáo trong Đoàn thanh tra không biết bị cáo Nhàn gặp gỡ Võ Tấn Hoàng Văn; không biết mục đích Nhàn chỉ đạo sửa kết luận thanh tra để làm lợi cho SCB và nhận hối lộ 5,2 triệu USD. Số tiền này do nhân viên SCB ở Hà Nội rút, đổi từ tiền Việt thành USD đưa cho Văn để Văn đưa cho Nhàn theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.
Bản thân bị cáo Nhàn là trưởng đoàn thanh tra nếu phát hiện sai phạm phải báo cáo, kiến nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra nhưng bị cáo đã không trung thực, chủ động đề xuất biện pháp xử lý không phù hợp, bưng bít sai phạm.
Hội đồng Xét xử nhận định lời trình bày của bị cáo Nhàn tại tòa là không phù hợp, không đúng với những gì đã diễn ra vì bị cáo Nhàn đã nhận tiền từ Văn, thậm chí cho mật khẩu nhà để Văn đem tiền đến nhà riêng. Từ đó, đủ căn cứ xác định bị cáo Trương Mỹ Lan phạm tội đưa hối lộ và Đỗ Thị Nhàn phạm tội nhận hối lộ.
Theo Hội đồng Xét xử, bị cáo Đỗ Thị Nhàn đã phạm tội nhận hối lộ với số tiền đặc biệt lớn, tội phạm tham nhũng nguy hiểm nhất, gây mất niềm tin trong nhân dân, ảnh hưởng tới việc thực hiện chủ trương đường lối của Đảng và Nhà nước. Quá trình xét xử, bị cáo Đỗ Thị Nhàn chưa thành khẩn khai báo, đáng lẽ phải chịu hình phạt nghiêm khắc nhất.
Tuy nhiên, bị cáo Đỗ Thị Nhàn đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ nên giảm nhẹ một phần hình phạt đáng ra bị cáo phải nhận.
Trần Lê / Vietnamfinance
