Luật sư phản đối kết luận ông Trịnh Xuân Thanh ‘chối tội’

Sáng 12/1, trong phần tranh tụng, luật sư Nguyễn Văn Quynh bào chữa cho cựu chủ tịch HĐQT Tổng công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) Trịnh Xuân Thanh đã phản đối kết luận của VKS cũng như cáo trạng khi quy kết thân chủ của mình “quanh co chối tội”.

“Kết luận như vậy là đi ngược nguyên tắc suy đoán vô tội”, luật sư nêu quan điểm và dẫn một số quy định về tố tụng hình sự cho rằng trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về các cơ quan tố tụng. Người bị buộc tội không buộc phải chứng minh mình vô tội.

Dẫn điều 61, 62 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 về “quyền im lặng”, ông Quynh nói liên tưởng tới phiên tòa xét xử hoa hậu Trương Hồ Phương Nga diễn ra hồi giữa năm 2017. Tham gia phiên tòa này, ông nhận thấy bị cáo Nga đã sử dụng quyền im lặng suốt một thời gian dài rồi mới khai và theo ông đó là “cách tự bảo vệ” trong bối cảnh tất cả các lời khai khác chống lại mình.

Hai ngày trước, tại tòa ông Quynh đã hỏi điều tra viên về căn cứ cáo buộc ông Thanh khai báo không thành khẩn và được giải thích: “Với chứng cứ và lời khai hai ngày hôm nay của các bị cáo khác đã thể hiện tương đối rõ ràng hành vi của bị cáo Trịnh Xuân Thanh. Tuy nhiên, hồ sơ vụ án thể hiện Trịnh Xuân Thanh không xác nhận những nội dung này”.

Ông Trịnh Xuân Thanh tại TAND Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Luật sư: Mức án đề nghị tù chung thân là bất công bằng

Bào chữa về tội Tham ô tài sản của bị cáo Thanh, luật sư Nguyễn Quốc Hùng cho rằng các bị cáo đã thay đổi lời khai liên tục. Ban đầu, lái xe Toàn và Kế khai không nhớ gì hết về việc cựu phó tổng giám đốc PVC Nguyễn Anh Minh chuyển 4 tỷ đồng cho ông Thanh, nhưng sang năm 2017 “bỗng nhiên lại nhớ”.

“Có thể có ai đó đã gợi ý gì đó để các nhân chứng nhớ lại”, ông nêu nghi ngờ và thắc mắc vì sao cơ quan điều tra không truy xuất nhật ký cuộc gọi, tin nhắn của các bị cáo, nhân chứng ở thời điểm 4 tỷ đồng đưa được rút khỏi ngân hàng rồi chuyển cho qua trung gian giao nhận là tài xế của ông Minh, Thanh.

Luật sư Ngô Thị Thu Hằng cho rằng việc chuyển tiền không phải qua tài xế như lời khai của hai người này và một số bị cáo khác. Đưa ra bằng chứng là việc rút tiền bị tính phí ngoại tỉnh, luật sư Hằng nói tiền được rút ở Quảng Ngãi chứ không phải Hà Nội, theo lời trình bày của nhiều người trước đó. “Vì thế không đủ căn cứ kết luận ông Thanh tham ô tài sản”, luật sư nói.

Cùng quan điểm bào chữa, luật sư Nguyễn Hồng Phúc cho rằng cần nghiên cứu kỹ đường đi của đồng tiền để tới tay ông Thanh bởi điều này đã khiến bị cáo có thể bị cách ly vĩnh viễn khỏi đời sống, thậm chí chịu án tử hình.

Trích bút lục hồ sơ, luật sư Phúc đọc nội dung cho thấy bị cáo Lương Văn Hòa (cựu giám đốc Ban điều hành dự án nhiệt điện Vũng Áng – Quảng Trạch) ban đầu không khai đưa tiền cho ông Thanh. Nhưng bị cáo Minh bảo “mày cứ khai như thế thì có làm sao, tao nghe lái xe nói đưa cả bao tải tiền cho lái xe Toàn của anh Thanh”. Và theo luật sư, lời khai tại tòa của các bị cáo lại là “túi tiền”.

Theo luật sư, với nội dung mâu thuẫn này, việc sử dụng lời khai của các bị cáo để buộc tội ông Thanh là không có cơ sở vì không được sử dụng lời khai khi không phù hợp, mâu thuẫn. Hơn nữa, tài xế Toàn không có mặt ở phiên tòa, không lấy được lời khai thì cũng không thể sử dụng lời khai của nhân chứng này ở cơ quan điều tra để buộc tội ông Thanh.

Những dẫn chứng trên, theo luật sư, chính là chứng cứ ngoại phạm của ông Thanh. Thời điểm mà các bị cáo khai ông Thanh nhận tiền thì ông này đang trên đường ra sân bay.

Luật sư còn đặt ra việc ngân hàng mà bị cáo Hòa khai rút tiền để đưa cho ông Thanh có cung cấp chính xác chứng cứ cho cơ quan điều tra không? Luật sư cung cấp thông tin, tại trại tạm giam, khi điều tra viên hỏi: Trước việc người ta ăn cắp tiền công ty như thế anh có đau xót không?. “Ông Thanh nói: Tôi nhận trách nhiệm, trách nhiệm ở đây là người đứng đầu để cấp dưới ăn cắp tài sản, chứ tôi không ăn cắp, không tham ô”, luật sư kể.

Trao đổi với VnExpress, luật sư Phúc cho hay với bốn tỷ đồng bị cáo buộc tham ô, ông Thanh đã khắc phục, hoàn lại hết.

Tại bản luận tội hôm qua sau ba ngày thẩm vấn, cơ quan công tố đã đề nghị “trừng trị nghiêm khắc” với ông Thanh vì trong quá trình điều tra khai báo không thành khẩn, quanh co chối tội, bỏ trốn. Ông Thanh bị đề nghị tù chung thân cho cả hai tội Cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (điều 165 Bộ luật Hình sự 1999) và Tham ô tài sản (điều 278 Bộ luật Hình sự 1999).

Ông Thanh bị cáo buộc trong quá trình thực hiện Dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 đã chỉ đạo ký Hợp đồng EPC số 33 để công ty này được nhận tạm ứng 6,6 triệu USD và 1.300 tỷ đồng từ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Hơn một nghìn tỷ đồng sau đó bị PVC sử dụng không đúng mục đích, ngoài số đã thu hồi, cơ quan điều tra cáo buộc thiệt hại hơn 119 tỷ đồng. Ông Thanh còn đề ra chủ trương lập khống hồ sơ, rút hơn 13 tỷ đồng từ Ban điều hành dự án nhiệt điện Vũng Áng – Quảng Trạch để chia nhau sử dụng cá nhân. Trong đó, ông được ăn chia 4 tỷ đồng và chịu trách nhiệm cùng một số bị cáo việc sử dụng chung 1,5 tỷ.