Chuyên gia bình luận ông Trump “phải cần đến phép màu để xoay chuyển tình thế”, trong khi đó đảng Cộng hòa như ngồi trên đống lửa vì khả năng thay thế Trump khó xảy ra.
Cú sốc video mà ứng viên tổng thống đảng Cộng hoà Donald Trump cợt nhả về chuyện tình dục, “sờ soạng” phụ nữ với những ngôn từ thô tục sỗ sàng đang đẩy chiến dịch tranh cử của vị tỷ phú vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất kể từ khi bắt đầu tới nay.
Sự việc xảy ra ngay trước thềm cuộc tranh luận trên truyền hình lần 2 giữa hai ứng viên tổng thống cũng như khi còn chưa đầy 1 tháng trước ngày bầu cử.
Hàng loạt nghị sĩ quan trọng của đảng như John McCain đã tuyên bố rút lui sự ủng hộ với Trump, đoạn video 91 giây khiến đảng Cộng hòa phải đối mặt “tình trạng khẩn cấp” còn nghiêm trọng hơn cả siêu bão Matthew.
“Bất ngờ tháng 10” đi vào lịch sử
Tháng 10 là giai đoạn nhạy cảm trong các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và những vụ bê bối liên quan đến ứng viên lúc này, hay còn gọi là “bất ngờ tháng 10”, thường gây ra những tác động mạnh đến cục diện cuộc đua vào Nhà Trắng.
Video của Washington Post, không nghi ngờ gì nữa, là một trong những “bất ngờ tháng 10” lớn nhất lịch sử. Xuất hiện trong đoạn ghi hình vào năm 2005, Trump dùng nhiều lời lẽ thô tục khi nói về việc quan hệ với phụ nữ.
“Cứ tóm lấy ‘cái ấy’ (Trump dùng lời lẽ tục tĩu để nói về “vùng kín” của của nữ giới) là anh có thể làm bất cứ thứ gì”, Trump nói.
Ứng viên đảng Cộng hòa đã lên tiếng xin lỗi. “Đó chỉ là những lời nói đùa trong căn phòng kín, một cuộc nói chuyện riêng tư đã diễn ra từ rất lâu… Tôi xin lỗi nếu ai đó cảm thấy bị xúc phạm”, Trump nói trong một thông cáo.
Chưa hết, chỉ sau đó một ngày, CNN tung ra những đoạn ghi âm chương trình phát thanh của Howard Stern mà ông Trump từng tham gia với vai trò khách mời. Trong các cuộc trò chuyện, Trump đề cập nhiều đến vấn đề tình dục, bao gồm quan hệ với phụ nữ đang trong kỳ kinh nguyệt, quan hệ “tay ba” và cả về con gái Ivanka Trump của vị tỷ phú.
Phe Cộng hoà tẩy chay
Sau khi đoạn video lan truyền trên mạng, không chỉ các cử tri quay lưng mà nhiều quan chức đảng Cộng hòa đã lên tiếng chấm dứt ủng hộ Trump, thậm chí yêu cầu ông rút lui khỏi cuộc bầu cử.
Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan, vốn thường chọn cách im lặng về cuộc bầu cử năm nay, nói ông “phát bệnh” khi xem đoạn phim. Ông Ryan cũng hủy lời mời Trump dự cuộc gặp cử tri tại bang Wisconsin hôm 8/10.
Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa Reince Priebus bình luận về đoạn video rằng “không phụ nữ nào đáng bị đề cập như cách của ông Trump”. Trong khi đó, nghị sĩ Jason Chaffetz, chủ tịch một ủy ban của Hạ viện, tuyên bố ông sẽ không bỏ phiếu cho Trump. Ông nói: “Tôi không thể đối mặt với vợ và con gái 15 tuổi nếu tiếp tục ủng hộ Trump”.
Theo Politico, khoảng hơn 20 thành viên đảng Cộng hòa đã tuyên bố sẽ không ủng hộ Trump, bao gồm những tên tuổi như cựu ngoại trưởng Condoleezza Rice, thượng nghị sĩ John McCain… Đây được xem là việc chưa từng có, đặc biệt là vào giai đoạn nước rút của cuộc đua vào Nhà Trắng.
David Gergen, cố vấn của 4 đời tổng thống Mỹ, bình luận rằng “một cuộc nội chiến đã xảy ra trong đảng Cộng hòa”. “Người dân Mỹ sẽ nhớ đến ngày này trong nhiều năm nữa”, ông Gergen khẳng định với CNN.
Ngay cả những người thân cận dường như cũng không thể đưa ra lời bào chữa nào dành cho Trump. Bà Melania, vợ Trump, nói trong một thông cáo rằng “ngôn từ mà chồng tôi sử dụng không thể chấp nhận được và là sự xúc phạm đối với tôi”.
“Phó tướng” của Trump, Mike Pence, nói rằng ông cảm thấy bị xúc phạm bởi những phát ngôn thô tục của vị tỷ phú. Thống đốc bang Indiana cũng quyết định không đi đến cuộc gặp cử tri tại Wisconsin thay cho Trump như ứng viên đảng Cộng hòa thông báo.
Phép màu nào cho Trump?
Vốn dĩ, từ sau cuộc tranh luận đầu tiên hôm 26/9, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã bị phủ bóng đen bởi liên tiếp các ồn ào, từ phát ngôn sỉ nhục cựu hoa hậu đến nghi vấn trốn thuế suốt 18 năm. Những cánh cửa trên con đường dẫn ông đến Nhà Trắng đang dần khép lại.
Vụ bê bối mới nhất dường như là một đòn chí mạng với Trump trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ ứng viên này sụt giảm nghiêm trọng theo các thăm dò gần đây. Dù cho Trump khẳng định rằng chiến dịch của ông không hề gặp khủng hoảng, hình ảnh vị tỷ phú trong mắt các cử tri, đặc biệt là giới nữ và những người còn do dự, gần như khó có thể cứu vãn.
Reuters dẫn lời chiến lược gia đảng Cộng hòa Ron Bonjean nói rằng vụ việc lần này có thể “nhanh chóng kết thúc cuộc chơi chính trị của Trump”.
“Trừ khi cử tri Mỹ không quan tâm đến những vấn đề này hoặc tin rằng đây đơn giản chỉ là trò bẩn của ai đó, Trump sẽ phải cần đến phép màu mới có thể lật ngược tình thế”, chuyên gia Bonjean nói.
Ứng viên đảng Cộng hòa vốn nổi tiếng với những phát ngôn gay gắt, hạ nhục đối thủ. Dù cho trong quá khứ, điều đó có thể là nguyên nhân khiến ông giành được sự ủng hộ, bản chất của sự việc lần này là một thách thức thực sự đối với nhận định đó.
“Chúng ta chưa bao giờ thấy một điều gì như đoạn video này trong lịch sử tranh cử tổng thống hiện đại”, giáo sư David Yepsen thuộc Viện chính sách công Paul Simon, Đại học Nam Illinois nhận định. Ông cho rằng sự việc là điều “đáng buồn cho hệ thống chính trị Mỹ” và cho những người ủng hộ Trump.
Tình thế tiến thoái lưỡng nan
Ủy Ban Quốc gia đảng Cộng hòa (RNC) được cho là dành 2 ngày cuối tuần này để tiến hành đánh giá lại đường lối chiến lược của đảng. Theo Politico, RNC cũng tham vấn các luật sư về khả năng thay thế Trump bằng một ứng viên khác trong bối cảnh phiếu bầu đã in và cử tri một số bang đã bỏ phiếu sớm.
Theo các luật sư, việc thay thế này khó có khả năng xảy ra vì phải cần đến sự đồng ý ra đi của Trump. Hôm 8/10, ông trùm bất động sản tuyên bố ông sẽ không từ bỏ cuộc đua và “không bao giờ làm người ủng hộ thất vọng”.
“Thực tế là chỉ có thể thay ông Trump nếu ông ấy tự nguyện từ bỏ hay qua đời. Và hôm nay ông ấy đã tuyên bố rằng ông ấy không có kế hoạch cho việc đó”, một người thân cận với RNC cho biết.
Có thể thấy đảng Cộng hòa đang rơi vào một tình huống tiến thoái lưỡng nan không dễ giải quyết. Một mặt, họ cuống cuồng tìm cách để bê bối của Trump không làm ảnh hưởng đến số ghế của đảng này tại lưỡng viện quốc hội nhiệm kỳ tới, mặt khác, họ yêu cầu các tổ chức đảng địa phương “giữ bình tĩnh” và xem liệu Trump có thể xoay chuyển tình thế hay không.
Hiện tại là thời điểm mà đảng Cộng hòa như ngồi trên đống lửa khi vòng tranh luận thứ hai sẽ diễn ra trong chưa đầy 24 tiếng nữa.
Cho tới khi đó, họ mới có thể tính tiếp.
Đông Phong
Theo Zing
