Để nhấn mạnh cũng như cảnh báo cộng đồng về mối nguy hại giữa việc tiêu thụ động vật hoang dã (ĐVHD) và sức khỏe cộng đồng, nhất là trong bối cảnh làn sóng COVID-19 thứ hai quay trở lại Việt Nam, CHANGE và WildAid đã cho ra mắt chuỗi 4 video tiếp theo trong chiến dịch truyền thông sáng tạo Vật chủ với sự tham gia của MC – Nhà báo Trác Thuý Miêu và MC Phan Anh. Bên cạnh việc ra mắt các video tuyên truyền, CHANGE cũng phát động giải thưởng báo chí VIEWS Awards (VIEWS là viết tắt của Vietnam Information on Environment – Wildlife – Sustainability; tạm dịch: Thông tin Việt Nam về Môi trường – Động vật hoang dã – Phát triển bền vững) và sẽ đẩy mạnh hoạt động truyền thông, báo chí, hỗ trợ thực thi pháp luật tại 10 tỉnh thành là các “điểm nóng” về ĐVHD trên cả nước.
Với thông điệp “Ngưng thịt rừng, ngừng hậu hoạ” cả 4 video khẩn thiết kêu gọi cộng đồng phải chấm dứt tiêu thụ các sản phẩm từ ĐVHD để giúp phòng ngừa những đại dịch tương tự trong tương lai. Nếu như 3 video “Ăn thịt rừng và cái kết” khắc họa những tình huống trớ trêu mà dịch bệnh đã gây ra, ảnh hưởng đến đời sống kinh tế, xã hội của người dân, như cắt giảm nhân sự, làm việc ở nhà, thất nghiệp, huỷ/hoãn đám cưới, thì trong video “Hiểm hoạ vô hình”, theo chân của người đàn ông “đã có quyết định sai lầm” chúng ta thấy được hệ quả vô cùng trầm trọng của nhận thức, hành vi cá nhân ảnh hưởng đến cộng đồng thế nào. Hành trình đưa vi rút từ các loài ĐVHD đến với xã hội loài người không chỉ là hành trình từ quán nhậu đến khi về nhà mà nó còn nhiều hơn thế. Đó là hành trình từ một thú vui, thói quen ăn uống của bản thân đến bệnh tật cho những người thân yêu nhất của mình, từ nhu cầu không thiết yếu của cá nhân đến dịch bệnh lan toàn cầu tàn phá trầm trọng nền kinh tế. Video muốn đưa ra lời cảnh báo về các mối nguy cho sức khỏe cộng đồng từ việc tiêu thụ ĐVHD, khi rất nhiều loài ĐVHD có thể mang trong mình các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, vi rút, nấm hoặc ký sinh trùng, đã từng gây nên rất nhiều đại dịch trong quá khứ.
“Với tôi, thước đo thành công của một người chưa bao giờ được tôn vinh bởi món ăn quý hiếm mà người đó ăn hay những vật trang trí rướm máu động vật tôn trên người. Tôi, cũng như bao nhiêu người không phải là các nhà nghiên cứu khoa học, nhà điều tra để có thể biết chính xác nguyên nhân dịch COVID-19 vừa qua xuất phát từ đâu. Nhưng, nhìn vào chặng đường con người trải qua các dịch bệnh trong lịch sử, và dự đoán nguồn gốc của dịch bệnh Covid-19 hoành hành, tàn phá toàn thế giới suốt nửa năm qua. Dù chỉ là 1% nguyên nhân gây ra dịch bệnh, tôi vẫn muốn kêu gọi mọi người triệt tiêu ngay cái thói quen, cái văn hóa ăn thịt rừng trong thời đại này.”_ đại sứ của chiến dịch, MC – nhà báo Trác Thuý Miêu khẳng định.
Chiến dịch truyền thông “Vật chủ” do CHANGE và WildAid thực hiện nhằm hưởng ứng chỉ thị số 29/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách quản lý ĐVHD cũng như trong bối cảnh cả thế giới đang gồng mình chống lại đại dịch Covid-19, vốn được nghi là xuất phát từ ĐVHD. “Vật chủ” là nhằm chỉ những sinh vật bị các loại virus, vi khuẩn … sống ký sinh. Trong các dịch bệnh kinh hoàng trong lịch sử liên quan đến ĐVHD, các tác nhân truyền nhiễm thường không gây ảnh hưởng đến vật chủ (con vật) mà chúng ký sinh, nhưng chúng lại là mối nguy hiểm lớn đối với những loài không có khả năng miễn dịch tự nhiên đối với chúng, như loài người chúng ta. Chính vì vậy, thông qua tên chiến dịch, CHANGE và WildAid mong muốn cộng đồng: Đừng tự biến mình thành những vật chủ của các loại virus bằng hành động thiết thực nhất là bản thân không tiêu thụ tất cả các sản phẩm từ ĐVHD, và hãy nói điều đó với những người xung quanh mình.
“Tôi không hy vọng một ngày nào đó Việt Nam sẽ bị gọi tên là quốc gia gây ra một đại dịch toàn cầu. Tôi càng không muốn người dân sẽ bị nêu tên với những ký tự viết tắt BN (bệnh nhân) số n. Việt Nam đã và đang là quốc gia thành công trong việc ngăn chặn kiểm soát dịch bệnh, chúng ta hãy tiếp tục tự hào là một trong các nước đi đầu trong cuộc chiến phòng ngừa một đại dịch trong tương lai. Hãy tiếp tục dùng tinh thần đó để chấm dứt triệt để ngay văn hóa ăn thịt rừng đáng loại trừ này.”_ bà Nguyễn Thanh Ngọc Hân, Quản lý Chương trình ĐVHD của CHANGE chia sẻ.
Trong thời gian tới, CHANGE cùng WildAid và các tổ chức đối tác sẽ tiếp tục thực hiện hàng loạt hoạt động, vừa nhằm tuyên truyền rộng rãi về chỉ thị cũng như nâng cao nhận thức nhằm thay đổi hành vi tiêu thụ ĐVHD trong các nhóm đối tượng mục tiêu. Các hoạt động bao gồm: tuyên truyền với cộng đồng quốc tế về các nỗ lực tích cực của chính phủ Việt Nam trong việc ban hành và thực thi chỉ thị, sản xuất video và các sản phẩm truyền thông công cộng, thực hiện chiến dịch với các lãnh đạo doanh nghiệp, tổ chức giải thưởng báo chí VIEWS Awards 2020 chủ đề “Toàn cảnh cuộc khủng hoảng hoang dã”, tập huấn cho nhà báo tại các điểm nóng về ĐVHD, chiến dịch vận động đưa thịt rừng ra khỏi menu các nhà hàng v.v. Đồng thời, các tổ chức bảo tồn này cũng mong muốn được hợp tác với các cơ quan chức năng, để có thể hỗ trợ các cơ quan này trong các hoạt động thực thi pháp luật, giúp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến buôn bán tiêu thụ động vật hoang dã, tăng cường giám sát các hoạt động gây nuôi để tránh tình trạng lợi dụng các trại nuôi để trà trộn buôn bán vận chuyển ĐVHD bất hợp pháp.
Chiến dịch “Vật chủ” hân hạnh nhận được sự hỗ trợ của Pangolin Crisis Fund, Dragon Capital, GalaxyME và sự đồng hành của đối tác Truyền thông Chiến lược Chicilon Media, Đài Truyền hình Việt Nam, đối tác truyền thông thân thiết Target Media, Movad, WE Media.
Mai Anh / Văn Hóa