EU thông qua thỏa thuận giữ nước Anh ở lại khối tạo nền tảng quan trọng để người dân nước này đưa ra quyết định về Brexit.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk ngày 19/2 đã thông báo thỏa thuận nhằm giữ Anh ở lại Liên minh châu Âu (EU) đã nhận được sự ủng hộ của tất cả 28 nhà lãnh đạo các nước thành viên. Ông Tusk đã chia sẻ trên mạng xã hội Twitter: “Đã xong. Tất cả đều ủng hộ giải pháp mới cho vấn đề #UkinEU (Anh ở lại EU).
Theo đó, nước Anh sẽ được trao một quy chế đặc biệt, đề cập đến hầu hết các yêu cầu cải cách mà nước này đã yêu cầu. Theo BBC, quy chế này bao gồm điều khoản sửa đổi các hiệp ước của EU, để khẳng định rõ ràng rằng yêu cầu các thành viên phải tham gia sâu hơn vào liên minh “không áp dụng đối với vương quốc Anh”. Và nước Anh cũng được phép thực hiện các biện pháp bảo vệ khẩn cấp để bảo vệ thành phố London.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker và Thủ tướng Anh Cameron trong cuộc gặp tại Brussels, Bỉ
Trong một chiến thắng bất ngờ cho ông Cameron, các nhà lãnh đạo EU đã chấp thuận cho phép một quốc gia bên ngoài Eurozone được phép buộc các nhà lãnh đạo EU phải thảo luận về “vấn đề” luật của eurozone.
Trên thực tế, điều này có nghĩa Anh cũng như bất kỳ quốc gia nào khác không có quyền phủ quyết một đạo luật của khu vực Eurozone. Thay vào đó, chiến thuật này chỉ có thể trì hoãn việc thực thi.
Về đề xuất “dừng khẩn cấp” việc chi trả phúc lợi cho những lao động nhập cư đang làm việc, ban đầu ông Cameron đề nghị nước Anh được dừng chi trả trong 13 năm đối với những lao động mới đến Anh từ các nước EU khác. Tuy nhiên khi đối mặt với sự phản đối từ Ba Lan và các nước thành viên Đông Âu khác, chỉ chấp thuận thời hạn 5 năm. Cuối cùng, Thủ tướng Cameron đã buộc phải nhượng bộ và hai bên chốt lại thời hạn là 7 năm.
Bên cạnh đó, ông Cameron cũng không thể thực hiện được ý định chấm dứt tất cả các khoản thanh toán phúc lợi trẻ em mà công dân châu Âu hiện đang làm việc ở Anh nhận được để gửi cho con cái họ vẫn ở quê nhà .
Thay vào đó, việc cắt giảm phúc lợi này chỉ có hiệu lực ngay lập tức đối với những người di cư mới đến Anh. Còn đối với 34.000 người xin tị nạn hiện tại, các khoản phúc lợi trẻ em sẽ được điều chỉnh phù hợp với mức sinh hoạt ở nơi mà đứa trẻ đó đang sống và quy định cắt giảm cũng chỉ có hiệu lực từ ngày 1/1/2020.
Cộng đồng châu Âu hoan nghênh
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk đã bày tỏ tin tưởng sâu sắc rằng Anh cần EU và EU cũng cần Anh. EU sẵn sàng hy sinh một phần lợi ích riêng vì lợi ích chung, để chứng tỏ sự đoàn kết.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker cũng đánh giá thỏa thuận này công bằng cho cả Anh và các nước thành viên EU khác.
Nguyên thủ của nhiều quốc gia EU cũng đã thể hiện sự hoan nghênh quyêt định này. Thủ tướng Đức Angela Merkel cho biết: “Chúng tôi tin rằng với thỏa thuận vừa thông qua, chúng tôi đã trao gói biện pháp giúp ông David Cameron có thể vận động để Anh ở lại EU.”
Là đất nước có thể bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi những thay đổi liên quan phúc lợi trong thỏa thuận Anh-EU vì có rất đông công dân Ba Lan đang làm việc tại Anh, Thủ tướng Ba Lan Beata Szydło vẫn cho rằng “thỏa thuận vừa đạt được là tin tức tốt lành cho châu Âu.”
Chia sẻ quan điểm này,Thủ tướng Italy Matteo Renzi bày tỏ hài lòng vì hội nghị đã kết thúc với một thỏa thuận, trong khi Thủ tướng Ireland Enda Kenny cho biết ông ủng hộ mạnh mẽ ý tưởng Anh nên ở lại EU, nhưng cũng thận trọng rằng “đây mới chỉ là bước khởi đầu của một tiến trình” và chặng đường vận động trước mắt ở Anh sẽ đầy thách thức.
Anh đối mặt với sự chia rẽ
Ngay sau khi đạt được thỏa thuận, ngày 20/2, Nội các Anh đã bắt đầu một cuộc họp khẩn nhằm tìm kiếm sự đồng thuận của tất cả các bộ trưởng.
Trong khi một đồng minh thân cận của Thủ tướng Cameron là Bộ trưởng Tư pháp Michael Gove tuyên bố sẽ vận động cử tri Anh bỏ phiếu ra khỏi EU, Bộ trưởng Tài Chính George Osborne và Bộ trưởng Nội vụ Theresa May khẳng định sẽ ủng hộ ông Cameron.
Bà May cho rằng Anh nên tiếp tục là thành viên của EU vì lý do an ninh, chống tội phạm và khủng bố. Mậu dịch với EU và tiếp cận các thị trường trên toàn cầu cũng là lợi ích quốc gia của Anh.
Tuy nhiên, những người vận động Anh rời khỏi EU nói rằng thỏa thuận trên chỉ “có những thay đổi rất nhỏ.” Thủ lĩnh Công Đảng Jeremy Corbyn cho rằng những thay đổi mà Thủ tướng Cameron đã đàm phán được hầu như chẳng liên quan gì tới những vấn đề mà phần lớn người dân Anh đang gặp phải, như: thúc đẩy việc làm cho người lao động, bảo vệ ngành sản xuất thép hoặc chấm dứt tình trạng lương thấp.
Còn ông Nigel Farage của Đảng Độc lập tuyên bố thỏa thuận với EU là không thỏa đáng. Ông này cho rằng nước Anh cần rời EU, kiểm soát chặt biên giới, tự điều hành đất nước và chấm dứt mỗi ngày phải đóng góp 55 triệu bảng cho EU.
Hiện tại, thời gian tổ chức cuộc trưng cầu ý dân về tư cách thành viên EU của Anh đã được ấn định vào ngày 23/6 tới với câu hỏi trưng cầu được dự kiến là liệu nước Anh “sẽ an toàn hơn, mạnh hơn và thịnh vượng hơn trong một châu Âu cải cách hay đứng ngoài một mình.”
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk đã tuyên bố, “Tôi tin là nước Anh cần châu Âu và châu Âu cũng cần nước Anh. Phá vỡ mối liên kết này sẽ là đi ngược lại hoàn toàn với lợi ích của các bên. Chúng tôi đã làm tất cả để điều đó không xảy ra, nhưng quyết định cuối cùng nằm trong tay của người dân Anh”.
Dù ông Cameron đã khẳng định sẽ vận động với cả “trái tim và tinh thần” để Anh ở lại EU, các bước tiếp theo của việc cải cách vẫn còn rất nhiều nội dung cần thảo luận.
Và ngay cả khi ý kiến của cử tri Anh tương tự như cuộc trưng cầu đầu tiên vào năm 1975 dưới thời Công Đảng nắm quyền thì việc thực thi cải cách vẫn cần phải làm rõ trong một số lĩnh vực, như vấn đề “gắn kết chặt chẽ hơn của EU” hay việc nâng cao các quy định về cạnh tranh.
An Bình
Theo Tổ Quốc
