Các ngân hàng tung ra loạt gói vay ưu đãi với lãi suất hấp dẫn nhằm đẩy mạnh cho vay. Nhiều người kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm.
Tràn ngập gói vay ưu đãi
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho hay, từ đầu năm đến ngày 19/5, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 16,49 triệu tỷ đồng, tăng 5,59% so với cuối năm 2024 và tăng 18,67% so với cùng kỳ năm 2024.
Hiện nay, hàng loạt gói tín dụng cho các đối tượng ưu tiên với quy mô “khủng” được các ngân hàng tung ra thị trường.
Theo đó, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã triển khai chương trình cho vay đối với người dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội với lãi suất ưu đãi: trong 5 năm đầu tiên thấp hơn 2%/năm, trong 10 năm tiếp theo thấp hơn 1%/năm. Thời gian áp dụng lãi suất ưu đãi tối đa 15 năm.
Với chương trình tín dụng đối với lĩnh vực nông, lâm, thuỷ sản, NHNN đã mở rộng phạm vi, đối tượng của chương trình thành Chương trình tín dụng đối với lĩnh vực nông, lâm, thuỷ sản với quy mô 100.000 tỷ đồng. Đến cuối tháng 4, giải ngân lũy kế của chương trình này đạt trên 80.000 tỷ đồng cho gần 20.200 lượt khách hàng vay vốn.
NHNN cũng triển khai chương trình tín dụng 500.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi thấp hơn tối thiểu 1%/năm so với mức lãi suất cho vay bình quân cùng kỳ hạn của ngân hàng, thời gian áp dụng lãi suất ưu đãi tối thiểu 2 năm đối với các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và công nghệ số. Đã có 21/21 ngân hàng đăng ký tham gia với tổng số tiền là 500.000 tỷ đồng.
Bên cạnh đó còn có Chương trình tín dụng hỗ trợ liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Ngoài ra các gói tín dụng nêu trên, các ngân hàng thương mại cũng tung ra nhiều chương trình tín dụng ưu đãi nhằm thu hút khách hàng trong nhiều lĩnh vực từ đời sống tiêu dùng đến phát triển kinh tế.
Từ tháng 7/2023 đến nay, NHNN đã thực hiện 5 lần điều chỉnh giảm lãi vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Đến nay, lãi vay của gói này đã giảm hơn 2%.
Về cho vay nhà ở xã hội, đã có 9 ngân hàng thương mại đăng ký tham gia chương trình với tổng hạn mức 145.000 tỷ đồng. Đến ngày 30/4, các ngân hàng cam kết cấp tín dụng khoảng 7.800 tỷ đồng cho các dự án nhà ở xã hội theo danh mục tại các địa phương, với doanh số giải ngân đạt 3.866 tỷ đồng.
Các ngân hàng thương mại cũng tung ra nhiều gói tín dụng ưu đãi cho vay mua nhà với lãi suất thấp kỷ lục, thậm chí chỉ từ 2,75%/năm; mở rộng điều kiện vay; điều chỉnh thời điểm trả nợ linh hoạt và xây dựng lộ trình thanh toán phù hợp.
Có thể thấy, các ngân hàng đang tìm cách “bơm vốn” vào nền kinh tế. Đáng chú ý, ngành ngân hàng đang ưu tiên vốn cho khu vực kinh tế tư nhân với hàng loạt giải pháp được đưa ra để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng cho nhóm doanh nghiệp này.
Kỳ vọng lãi suất cho vay giảm nhẹ
Các ngân hàng hiện duy trì mặt bằng lãi suất cho vay ở mức thấp. Số liệu từ NHNN cho thấy, đến ngày 10/4/2025, lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại ở mức 6,34%/năm, giảm 0,6%/năm so với cuối năm 2024.
Theo nhiều chuyên gia, so với đỉnh năm 2023, mức lãi suất hiện nay đã giảm đáng kể, nhưng vẫn phổ biến quanh 6-8%/năm với vay thế chấp và 13-18%/năm với vay tiêu dùng.
Lãi suất cho vay mua nhà ở của các ngân hàng đang thấp nhất từ trước đến nay, thấp hơn cả thời điểm dịch Covid-19. Lãi suất cho vay trung bình hiện nay khoảng 5-7%/năm, thấp hơn thời điểm đầu năm 2020 từ 3-4 điểm %.
Trong bối cảnh nhiều gói tín dụng ưu đãi theo các chương trình của Chính phủ lần lượt xuất hiện, nhiều người kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm, nhất là khi lãi suất huy động có xu hướng đi xuống.
Tuy nhiên, việc điều chỉnh lãi vay giảm không dễ dàng với các ngân hàng. Bởi khi lãi suất huy động liên tục đi xuống thì người dân sẽ không chuộng gửi tiết kiệm do có các kênh đầu tư khác hấp dẫn hơn. Như vậy, ngân hàng sẽ gặp khó trong huy động vốn và sẽ khó khăn khi muốn giảm lãi suất cho doanh nghiệp.
NHNN cho hay mặt bằng lãi suất sẽ có nhiều sức ép trong thời gian tới do lãi suất cho vay đã có xu hướng giảm sâu thời gian qua. Đồng thời, nhu cầu vốn tín dụng cho sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng dự kiến gia tăng mạnh mẽ trong thời gian tới để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025, trong khi huy động vốn toàn hệ thống tổ chức tín dụng có thể bị ảnh hưởng và cạnh tranh từ các kênh đầu tư khác.
TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đánh giá, để phục vụ mục tiêu tăng trưởng năm 2025, rất cần ngành ngân hàng cho vay với lãi suất thấp. Đây là áp lực lớn khi lãi suất cho vay phải giảm tiếp để hỗ trợ nền kinh tế trong khi lãi suất huy động khó có thể giảm thêm. Nếu giải quyết vấn đề không khéo, sẽ ảnh hưởng đến thanh khoản.
Trong các phân tích gần đây, một số công ty nghiên cứu thị trường cũng cho rằng việc duy trì mặt bằng lãi suất thấp sẽ trở thành thách thức.
Các chuyên gia kiến nghị, để hỗ trợ tăng trưởng đạt mục tiêu đặt ra, bên cạnh chính sách lãi suất cần phải triển khai các giải pháp chính sách khác. Bởi dư địa giảm lãi suất còn hạn hẹp, nếu điều chỉnh giảm sâu lãi suất, tiền gửi tìm đến kênh đầu tư khác có sinh lời cao hơn, vốn hỗ trợ cho tăng trưởng chắc chắn bị ảnh hưởng.
NHNN đang tích cực chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế; chú trọng đầu tư tín dụng vào các dự án, công trình trọng điểm; tiếp tục triển khai tích cực các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp…; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.
Nhưng về lâu dài, theo giới phân tích, nhà điều hành cần sớm đưa ra phương án để giúp thị trường vốn, trái phiếu, chứng khoán phát triển. Từ đó, giúp giảm gánh nặng cho hệ thống ngân hàng, tạo ra những giải pháp tổng hòa, hỗ trợ lẫn nhau để đạt được các mục tiêu tăng trưởng tín dụng nói riêng và tăng trưởng kinh tế nói chung.
