Ngôi làng điển hình về xóa đói giảm nghèo mang dấu ấn ông Tập

Bức ảnh chụp Chủ tịch Tập Cận Bình trong chuyến thăm làng ở huyện Lan Khảo, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc vào năm 2014. Ảnh: AFP.

Lần gần đây nhất Chủ tịch Tập Cận Bình đến thăm huyện Lan Khảo thuộc tỉnh miền trung Hà Nam, địa phương này được cả nước biết đến là một trong những nơi đói nghèo nhất ở Trung Quốc.

Ba năm trôi qua, ngay trước thềm Đại hội Đảng chuẩn bị khai mạc vào ngày 18/10, huyện nghèo này “thay da đổi thịt” thần kỳ, vượt qua ngưỡng nghèo của quốc gia, AFP đưa tin.

Với những con đường làng mới trải nhựa, trung tâm văn hóa thôn hiện đại khang trang, khu lưu niệm lưu trữ thông tin về chuyến thăm của nhà lãnh đạo quyền lực nhất Trung Quốc, ngôi làng nằm ở huyện Lan Khảo đã trở thành mẫu điển hình minh chứng cho tham vọng của ông Tập Cận Bình đẩy lùi đói nghèo ở vùng nông thôn.

Tuy nhiên, ngoài rìa ngôi làng kiểu mẫu lại hiện lên một bức tranh hoàn toàn khác. Người nông dân vẫn sống trong những ngôi nhà xiêu vẹo và hàng ngày đi lại trên những con đường đầy “ổ gà, ổ trâu”.

Sự tương phản này cho thấy nỗ lực của chính quyền trung ương nhằm phân phối thành quả phát triển kinh tế cho mọi tầng lớp trong xã hội không dễ “đơm hoa kết trái”.

Nỗi lo ‘kinh tế bong bóng’

Đẩy lùi thành công nghèo đói được coi là yếu tố quyết định sức ảnh hưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

“Nếu không giải quyết được vấn đề bất bình đẳng thu nhập trong xã hội, uy tín của Đảng sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ. Khi những khác biệt giai cấp, chênh lệch giàu nghèo ngày càng lớn sẽ trở thành quả bom nổ chậm trong lòng xã hội nước này”, một quan chức cao cấp giấu danh tính trả lời tạp chí Economist.

Kể từ khi bắt đầu cải cách và mở cửa gần 40 năm trước, Trung Quốc đã giảm số người nghèo có thu nhập dưới mức tối thiểu từ 775 triệu người năm 1980 xuống còn 43 triệu người năm 2016. Bắc Kinh cũng đặt mục tiêu sẽ không còn ai sống dưới mức nghèo đói vào trước năm 2020.

Đây cũng là lời hứa của ông Tập Cận Bình trong lễ tuyên thệ nhậm chức hai năm về trước.

Nỗ lực đẩy lùi đói nghèo ở Trung Quốc trong hàng chục năm qua phần lớn nhờ vào sự phát triển thần kỳ của kinh tế với động lực chính là các chính sách ưu tiên các ngành công nghiệp nặng và sử dụng nhiều lao động.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này đang có dấu hiệu chững lại, khiến công cuộc xóa đói nghèo trở nên “gian truân” hơn.

Vào năm 2016, vẫn còn hơn 43,3 triệu người Trung Quốc ở vùng nông thôn, phần lớn không còn khả năng lao động, sống trong cảnh đói nghèo cùng cực với thu nhập mỗi năm dưới 2.300 tệ (346 USD), theo số liệu của cơ quan thống kê Trung Quốc. Ông Tập Cận Bình sẽ phải giảm hơn 10 triệu người nghèo mỗi năm từ nay cho tới năm 2020 để hoàn thành lời hứa của mình.

Ba năm sau chuyến thăm của ông Tập Cận Bình, chính quyền huyện Lan Khảo đã đưa tỉ lệ nghèo ở địa phương giảm xuống 2% từ mức 12% và giúp huyện này trở thành địa phương thứ hai trên cả nước thoát khỏi danh sách 600 vùng đói nghèo ở Trung Quốc.

Theo lãnh đạo huyện, chính các khoản trợ cấp của chính quyền trung ương và những khoản vay nhỏ với lãi suất thấp đã dẫn tới thành công này. Theo đó, các hộ nghèo được bơm vốn để mua gia súc và công cụ làm nông, giúp họ gia tăng thu nhập và cải thiện điều kiện sống.

Việc Chủ tịch Tập Cận Bình trực tiếp hậu thuận cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng giúp hơn 760.000 người dân ở Lan Khảo thoát nghèo.

“Chuyến thăm của Chủ tịch đã khuyến khích và tạo cảm hứng cho chúng tôi”, ông Wang Qifu, một quan chức địa phương, nói. “Sau (chuyến thăm) đó, nghèo đói không còn có cửa”.

Con đường bùn đất ngoài rìa làng ở huyện Lan Khảo, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Ảnh: AFP.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng tình với ông Wang, đặc biệt là những người dân sống ven làng. Họ cho rằng thành quả của phát triển đã không được phân chia công bằng cho mọi người dân.

Mảng tường phía sau các ngôi nhà hướng ra phía ngoài đường đều được sơn màu trắng tinh, khiến cho diện mạo của ngôi làng nhìn từ đằng xa vô cùng khang trang. Nhưng ở mặt kia là những con đường bùn lầy, những ô cửa sổ vỡ và những mảng tưởng bong tróc.

“Chúng tôi không thấy sự thay đổi nào ở đây”, một nông dân lớn tuổi nói. “Những người có quan hệ với chính quyền thôn hết nghèo rồi. Còn những hộ không có quan hệ gì cả thì chưa”.

Mức thu nhập trung bình hàng năm của người dân Lan Khảo hiện nay khoảng 460 USD, vẫn thấp hơn rất nhiều so với ngưỡng “đói nghèo cùng cực” mà Ngân hàng Thế giới đặt ra là 694 USD.

Peng Biao, một cán bộ thôn 27 tuổi, cùng vợ quyết định mở một tiệm ăn nhỏ gần khu vực sông Hoàng Hà để đáp ứng nhu cầu của các đoàn du khách. Anh Peng cho biết một bữa ăn với ba món có giá 6,5 USD, tương đương với thu nhập một tuần của một hộ nghèo trong thôn.

Thừa nhận Lan Khảo đã phát triển hơn so với ba năm trước nhưng Peng tin rằng nếu địa phương không tạo ra công ăn việc làm ổn định cho người dân thì “đây chỉ là kinh tế bong bóng, bề ngoài, mọi người trong có vẻ khá giả, nhưng thực chất, họ không có nổi một xu trong ví”.

An Hồng/VNE