Lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng đã giảm khá nhiều nhưng lãi suất cho vay thì vẫn “đủng đỉnh”. Đáng chú ý, lãi suất cho vay mua nhà vẫn ở mức cao khiến người mua nhà “đứng ngồi không yên”.
Giảm nhỏ giọt
Lãi suất huy động hiện đã giảm 2 – 3%/năm so với đầu năm. Tuy nhiên, lãi suất cho vay chỉ giảm nhỏ giọt, khoảng 0,5 – 1%/năm. Lãi suất cho vay mà các ngân hàng thương mại áp dụng cho cá nhân vay vẫn duy trì mức 13 – 14,5 %/năm; khách hàng doanh nghiệp phổ biến từ 10 – 12%/năm.
Thời gian gần đây, một số ngân hàng đã thông báo giảm lãi suất cho vay mua nhà. Một số ngân hàng cũng công bố những gói vay ưu đãi cho vay mua nhà, vay kinh doanh bất động sản.
Đơn cử, Ngân hàng BIDV tung ra gói tín dụng 100.000 tỷ đồng dành cho các khách vay phục vụ nhu cầu đời sống và sản xuất kinh doanh, bao gồm cả vay mua nhà ở với lãi suất từ 10,3%/năm trong 12 tháng đầu tiên kể từ thời điểm giải ngân lần đầu hay từ 10,9%/năm trong 18 tháng đầu tiên kể từ thời điểm giải ngân lần đầu.
Agribank công bố giảm lãi suất tối đa 3%/năm so với mức lãi suất cũ với những khoản vay với mục đích kinh doanh bất động sản tại thời điểm từ 31/1/2023 bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Nhưng lãi suất cho vay không thấp hơn mức lãi suất cho vay ngắn hạn 12 tháng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường theo quy định của Agribank trong từng thời kỳ.
Dù lãi suất cho vay bất động sản gần đây đã hạ nhiệt, nhưng theo các chuyên gia, mức giảm này vẫn chưa đáng kể.
Hiện nay, lãi vay mua nhà thấp nhất thị trường là ở khối ngân hàng thương mại có vốn nhà nước (gồm: Agribank, Vietcombank, BIDV, Vietinbank), với mức phổ biến khoảng 11 – 12%/năm, với khách hàng cũ. Còn ở các ngân hàng thương mại cổ phần, mức lãi suất vay mua nhà đang rơi vào khoảng 14 – 15%/năm.
Mức lãi suất này khiến nhiều người mua nhà “đứng ngồi không yên”. Lãi vay cao khiến người có nhu cầu vay mượn để mua nhà, đầu tư bất động sản phải “rụt tay”. Còn nhiều người đã vay mua nhà thì tìm mọi cách xoay xở tất toán nợ, vì không chịu nổi áp lực trả lãi cao và không thể chờ đợi lãi suất cho vay hạ nhiệt theo lãi suất huy động.
Anh Trần Thế Anh (Hoàng Mai, Hà Nội) đang tìm hiểu mua căn hộ chung cư tại quận Hoàng Mai với giá hơn 4 tỷ đồng.
Anh Thế Anh cho hay, anh tìm hiểu thì thấy mức lãi suất 5%/năm là ưu đãi nhất. Nhưng mức lãi suất này chỉ áp dụng cho 6 tháng vay đầu tiên, sau khi hết thời hạn ưu đãi, lãi suất cho vay sẽ cố định là 12-13%/năm. Với mức lãi suất này, anh quyết định vẫn đi thuê nhà như hiện nay chứ không dám vay ngân hàng mua nhà vì không kham nổi lãi suất.
Đầu năm nay, chị Thu Hiền (Hà Đông, Hà Nội) có ý định mua nhà để ổn định cuộc sống sau nhiều năm thuê trọ. Với khoản tiết kiệm 1 tỷ đồng, chị Hiền nghĩ chỉ cần vay mượn thêm ngân hàng khoảng 1 tỷ đồng nữa là có thể tìm được một căn hộ ưng ý. Nhưng sau khi khảo sát chính sách cho vay mua nhà của một số ngân hàng, chị Hiền đã từ bỏ ý định của mình.
Chị Hiền chia sẻ: Hầu hết ngân hàng đều đang neo lãi suất ở mức rất cao, ưu đãi cũng đã 10-12%/năm, thời hạn ưu đãi cũng chỉ được 3-6 tháng. Sau đó, lãi suất cho vay sẽ được thả nổi theo thị trường, thường bằng lãi suất cơ sở hoặc lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng cộng thêm 3,5-4%, như vậy lãi cho vay mua nhà sẽ lên tới 13-15%/năm.
“Kể từ đầu tháng 3, dồn dập những thông tin lãi suất hạ nhiệt được tung ra. Nhưng lãi vay mua nhà giảm chẳng đáng là bao so với mức đỉnh ”, chị Hiền nói.
Không chỉ người vay mới sốt ruột với lãi suất cao mà những khách hàng đã vay mua nhà trước đó cũng đang rất lo lắng vì lãi suất mãi chưa giảm.
Chị Thanh Hà (Long Biên, Hà Nội) vừa được ngân hàng thông báo, lãi suất vay đã được điều chỉnh từ 10%/năm lên 13,5%/năm (cộng thêm biên độ 3,5%/năm). Với khoản vay gần 1 tỷ đồng để mua căn hộ trị giá 2,5 tỷ đồng, mỗi tháng gia đình chị Thủy phải trả tiền lãi hơn 10 triệu đồng. Chị Hà đang tất tả vay mượn anh em, bạn bè để trả sớm khoản vay này, dù có chịu phạt do tất toán trước hạn.
Nhân viên chăm sóc khách hàng cá nhân của một ngân hàng thương mại cho hay: Bây giờ khách vay tiền mua nhà rất ít. Nhiều người chờ đợi giá nhà giảm nữa và nghe ngóng ngân hàng hạ thêm lãi suất thì mới vay.
Giảm sâu hơn để kích thích khách vay mua nhà
Thực tế cho thấy, cùng với xu hướng giảm lãi suất huy động, nhiều ngân hàng đã điều chỉnh giảm lãi vay. Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy, đến tháng 3/2023, đã có 23 ngân hàng giảm lãi suất cho vay. Nhưng biên độ giảm lãi suất là rất nhỏ, hầu như không có tác động đáng kể tới việc thúc đẩy tín dụng.
Tín dụng 3 tháng đầu năm đã tăng rất chậm. Số liệu từ NHNN cho thấy, tính ngày 28/3, tín dụng toàn nền kinh tế mới tăng 2,06% so với cuối năm 2022 và tăng 11,17% so với cùng kỳ năm 2022. Nếu so với quý I/2022, mức tăng trưởng tín dụng trong quý đầu năm nay đã giảm hơn một nửa. Đây là mức tăng thấp nhất ba năm gần đây.
NHNN hồi đầu năm định hướng tăng trưởng tín dụng năm 2023 khoảng 14 – 15%, tương đương lượng vốn tăng thêm với nền kinh tế khoảng 1,7 – 1,8 triệu tỷ đồng. Song theo một số chuyên gia, khả năng tín dụng năm nay sẽ tăng trưởng thấp hơn mục tiêu định hướng của NHNN. Thậm chí, các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) nhận định, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống năm nay chỉ khoảng 11 – 12%.
NHNN đã cấp room tín dụng đợt 1 năm 2023 cho một loạt ngân hàng. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, room tín dụng không còn là vấn đề như trước nữa. Mối quan tâm lớn nhất của người vay hiện nay chính là lãi suất.
Thời điểm này, nhiều ngân hàng bắt đầu “xởi lởi” với khách vay mua nhà. Nhưng lãi suất không giảm thì khách không vay, kể cả khách có nhu cầu mua nhà ở thực.
Một số khách hàng cho rằng, mức lãi vay trên 10% đang quá cao so với khả năng chi trả của họ. Thêm nữa, việc ngân hàng thả nổi lãi suất sau thời gian ưu đãi sẽ khiến người mua nhà không dự trù được mức lãi suất diễn biến thế nào và khó đưa ra kế hoạch tài chính trả nợ. Vì vậy, nhiều người vẫn chưa dám đi vay để mua nhà ở thời điểm này mặc dù giá nhà đang đua nhau giảm.
Nhiều lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản nhận định lãi suất cho vay mua nhà phải xuống khoảng 10% thì thị trường mới có thể trở lại. Nhưng để lãi vay giảm xuống mức kỳ vọng này, thị trường cần khoảng thời gian 6 tháng đến 1 năm tới.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu, nhận xét lãi suất cao sẽ gây khó khăn cho thị trường bất động sản, doanh nghiệp và người vay mua nhà. Trong khi đó, người mua nhà ở chính là khâu đầu tiên giải quyết thanh khoản cho thị trường bất động sản, vì họ sẽ luân chuyển được dòng tiền cho chủ đầu tư và thị trường bất động sản. Khi có tiền, dự án được triển khai, người mua có sản phẩm mua thì dòng tiền này sẽ quay lại doanh nghiệp…
Theo ông Châu, cần rất nhiều yếu tố để thị trường bất động sản ấm nóng trở lại, trong đó có vấn đề lãi suất. Lãi suất mua nhà như hiện nay sẽ triệt tiêu sức cầu của thị trường.
Còn theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, lãi suất cho vay quá cao làm giảm khả năng mua nhà của người dân, khiến thị trường bất động sản thêm khó khăn. Các ngân hàng thường chào mời lãi suất vay mua nhà hấp dẫn song thực chất chỉ áp dụng 1 – 2 năm đầu, sau đó áp dụng thả nổi. Nhiều người dân vay vốn mua nhà vì bị hấp dẫn bởi lãi suất ưu đãi thời gian đầu, sau đó bị sốc bởi lãi suất thả nổi quá cao. NHNN cần nghiên cứu tìm nguồn vốn trung – dài hạn để đưa ra gói tín dụng có lãi suất phù hợp (khoảng 6%/năm) và ổn định trong thời gian dài thì người dân mới có thể tiếp cận được nhà ở.
Minh Dũng / Vietnamfinance
