Sau khi ca sĩ Đức Tuấn phát hành đĩa đơn Hoa trinh nữ, ca sĩ Mỹ Lan – người tình cuối đời của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh – đã lên tiếng về việc Đức Tuấn hát sai lời, tự ý sửa lời. Thậm chí cô còn đòi cấm lưu hành album “Trần Thiện Thanh – Một ngày ta được yêu” có ca khúc Hoa trinh nữ trong đó. Điều này gây phẫn nộ cho những người thừa kế chính thức tài sản Trần Thiện Thanh.
Sáng 19-3, những người thừa kế chính thức của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã có buổi gặp báo chí xung quanh những lùm xùm về tác quyền của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh. Buổi gặp báo chí được tổ chức trực tuyến giữa hai đầu Mỹ và Việt Nam với sự có mặt của ca sĩ Đức Tuấn, người vừa phát hành album Trần Thiện Thanh – Một ngày ta được yêu; hai con của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh gồm chị Trần Thiện Thanh Trúc (sống tại Mỹ) và Trần Thiện Anh Châu (sống tại TP.HCM).
Chị Trần Thiện Thanh Trúc – con gái của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh nói: “Lâu nay anh em chúng tôi chưa bao giờ lên tiếng về tác quyền cũng như những câu chuyện liên quan đến gia đình nhưng hôm nay chúng tôi quyết định gặp gỡ báo giới vì muốn bảo vệ cho những giọng ca trẻ cũng như hi vọng âm nhạc Trần Thiện Thanh được trở lại và sống mãi trong lòng bạn yêu nhạc Việt Nam”.
Theo lời chị Thanh Trúc, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh có bốn người con với mẹ chị (bà Trần Thị Liên) gồm: Trần Thiện Anh Chương (mất 2014), Trần Thiện Thanh Trúc, Trần Thiện Thanh Trân và Trần Thiện Anh Châu. Em út Trần Thiện Anh Chính là con của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh với ca sĩ Kim Dung, được gia đình nhìn nhận. Chị cho hay: “Với ca sĩ Mỹ Lan, tôi chưa hề nghe ba nói còn em nào là con của ca sĩ Mỹ Lan và của ba tôi. Nên nếu gọi khía cạnh nào đó chỉ bố biết, còn chính danh tôi chưa biết. Gia đình tôi rất hoan hỉ nếu cô Mỹ Lan chứng minh được con của cô là em của chúng tôi. Hiện năm anh em đang yêu cầu ca sĩ Mỹ Lan xét nghiệm ADN của con ca sĩ nhưng vẫn chưa gửi lại kết quả từ rất nhiều năm qua”.
Theo chị Thanh Trúc và anh Anh Châu, điều này có nghĩa là ca sĩ Mỹ Lan và con trai cô hiện thời chưa có được quyền thừa kế về tác quyền nên cũng không đủ pháp nhân để lên tiếng về tác quyền cũng như đề nghị cấm lưu hành album Một ngày ta được yêu vì lí do tác quyền hay lí do sửa lời.
Theo khẳng định của gia đình, thì ca khúc của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh ngay chính ông hát có nhiều phiên bản.
Cụ thể với Hoa trinh nữ, anh Trần Thiện Anh Châu, con trai nhạc sĩ Trần Thiện Thanh, chia sẻ: “Bài hát Hoa trinh nữ có hai vế để nói. Thứ nhất là sáng tác này hát ở giai đoạn 1963-1975, câu “người lính phong trần” như cô Mỹ Lan nói là chính xác, trong bản gốc Hoa trinh nữ ba tôi viết như vậy và các ca sĩ thế hệ cũ: Chế Linh, Thanh Tuyền vẫn trình bày như vậy. Nhưng thứ hai, giai đoạn sau 1975, cụ thể vào đêm nhạc 1987 khi ba được trở lại sân khấu tại TP.HCM, chương trình đầu tiên Sở Văn hoá thông tin thời đó cấp phép cho ba tôi diễn, khi đó nhạc sĩ Xuân Hồng làm giám đốc sở, tôi nhớ tôi đi với ba. Tại buổi diễn đó và cả bản ghi âm gần như cuối cùng của ba tôi tại hải ngoại vào năm 2002-2003 thì ca khúc này được hát như “người khách phong trần”.
Câu chuyện “người khách phong trần” còn mang tính riêng tư của gia đình, bởi những năm cuối đời nhạc sĩ Trần Thiện Thanh sống tại Mỹ. Và trong tâm khảm ông, thời điểm đó ông như người lữ khách xa nhà. Anh Châu nói: “Năm 2001, khi tôi sinh con trai thứ của tôi, tôi gọi nói rằng tôi đặt tên cháu là Trần Thiện Châu Văn. Ba tôi đã đặt lại là Châu Lữ với ý nghĩa là người lữ khách xa nhà, là gửi gắm của lòng ông nội – một người khách xa nhà đang nhớ về cháu”.
Theo hai con của Trần Thiện Thanh thì những phát ngôn cấm phát hành album Một ngày ta được yêu từ ca sĩ Mỹ Lan là những phát ngôn thiếu suy nghĩ, không kiểm soát, gây ngộ nhận cho khán giả. “Điều này khiến chúng tôi quyết định phải lên tiếng, phải làm gì đó cho mọi việc sáng tỏ. Chúng tôi đã nghe các nhạc phẩm của ba tôi qua album mới của Đức Tuấn và thú thật chúng tôi rất thích tinh thần âm nhạc mới mẻ mà Đức Tuấn đưa vào album. Chúng tôi không muốn vì những lùm xùm không đáng có như vậy làm ảnh hưởng việc phát hành âm nhạc Trần Thiện Thanh cũng như hoài phí đi tâm sức của những nghệ sĩ trẻ, đầy tài năng như Đức Tuấn hay nhạc sĩ Lê Thanh Tâm trong việc phổ biến lại những tác phẩm có giá trị” – chị Thanh Trúc nói.
Chị Thanh Trúc cũng tin tưởng Đức Tuấn sẽ là người kế thừa xuất sắc dòng nhạc của Trần Thiện Thanh và gợi ý Đức Tuấn hãy mạnh dạn ghi âm nhiều tác phẩm được cấp phép khác của ba chị. “Gia đình rất vui khi có những ca sĩ trẻ chịu đầu tư tâm sức, giúp các tác phẩm xưa không bị đi vào lối mòn và sống mãi với thời gian như em. Gia đình sẽ luôn ủng hộ và trao gửi đến em những tác phẩm hay khác của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh. Trong đó, ca khúc Đời còn nhiều gian dối là một trong những bản nhạc mà chúng tôi rất muốn được nghe em ghi âm, trình diễn” – chị Trúc nói.
Ngoài ra, anh Trần Thiện Anh Châu cũng hé lộ đang lưu giữ rất nhiều tác phẩm do nhạc sĩ Trần Thiện hanh viết sau này, chưa từng được công bố và rất muốn Đức Tuấn sẽ là ca sĩ đầu tiên thể hiện các tác phẩm này.
Sau cuộc đối thoại, các con của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh và ca sĩ Đức Tuấn cũng mong muốn kết thúc những lùm xùm ở đây. Riêng Đức Tuấn cũng thể hiện quyết tâm đi trên con đường mình đã chọn là mang đến cho công chúng những giai điệu hay, lời ca đẹp cùng âm nhạc không định kiến.
Hiện tác quyền ca khúc nhạc sĩ Trần Thiện Thanh được gia đình uỷ thác cho Công ty TNHH Làng Văn làm đại diện từ năm 2014. Từ năm 2018, Làng Văn đã ký kết với Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) để khai thác những nhạc phẩm Trần Thiện Thanh trong nước. Kho tàng nhạc Trần Thiện Thanh hiện hơn 400 tác phẩm, trong đó hơn 160 tác phẩm được phổ biến trong nước.
Album “Trần Thiện Thanh – Một ngày ta được yêu” do Đức Tuấn thực hiện với 11 ca khúc trong album đều của nhạc sỹ Trần Thiện Thanh. Album được chính thức phát hành vào ngày 14-3 nhưng trước đó, vào ngày 8-3, nhân Ngày quốc tế Phụ nữ Đức Tuấn đã phát hành MV ca khúc Hoa trinh nữ (Ca khúc này nằm trong album “Trần Thiện Thanh- Một ngày ta được yêu”).
Ngay sau khi phát hành MV, nick Mylan luu (được cho là ca sĩ Mỹ Lan – người tình cuối đời của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh) đã lên tiếng cho rằng Đức Tuấn đã cố tình sửa lời hát.
Giải thích về điều đó, Đức Tuấn khẳng định ca khúc Hoa trinh nữ có nhiều phiên bản với lời ca khác nhau nên khi lựa chọn để thu âm, Đức Tuấn đã chọn hát theo bản thu âm gần nhất do chính tác giả thể hiện. Trong đó, cụ thể ca sỹ Nhật Trường (Tức Trần Thiện Thanh) đã hát “Tôi chỉ là người khách phong trần” nên Đức Tuấn không sai trong phần này. Còn với “Tan giặc rước vua về” hay là “Tan giặc nước vua về” thì do Nhật Trường hát không rõ lời trong đoạn này nên anh đã chọn “Tan giặc rước vua về”.
Còn về vấn đề tác quyền các ca khúc của Trần Thiện Thanh thì nhà báo – MC Minh Đức – người tham gia biên tập cho album – cho biết sau khi nhạc sĩ Trần Thiện Thanh mất, chuyện tác quyền các ca khúc ông đã bị tranh chấp nên nhiều trung tâm ca nhạc tại hải ngoại ít dám thu âm nhac Trần Thiện Thanh vì ngại vấn đề đó.
Còn tại Việt Nam, dù muốn làm một album Trần Thiện Thanh từ rất lâu nhưng Đức Tuấn vẫn chưa có cơ hội. Mãi đến tháng 6-2018 (tức là hơn 10 năm sau ngày nhạc sĩ Trần Thiện Thanh mất), khi Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) đã nhận được sự ủy quyền từ trung tâm Làng Văn và gia đình về việc bảo hộ tác phẩm của Trần Thiện Thanh tại Việt Nam, ca sĩ Đức Tuấn mới có cơ hội làm album với các nhạc phẩm danh tiếng của vị nhạc sĩ tài hoa này.
Và album “Trần Thiện Thanh – Một ngày ta được yêu” là album nhạc Trần Thiện Thanh đầu tiên của một ca sĩ tại Việt Nam làm sau năm 1975.
Đức Quỳnh/VDT